زیسان: باید همهچیز عادی پیش میرفت، اما نرفت. ساعت چهل و دو دقیقه نیمهشب بود که پرواز مسافربری ۳۷۰ مالزی برای حرکت به سمت پکن، اجازه ترخیص گرفت. هوا آرام بود و آسمان صاف که هواپیما پرید و در ارتفاع ۳۵ هزارپایی دریای چین جنوبی به حرکت خودش ادامه داد. کمی بعد کنترلکننده پرواز در کوآلالامپور گفت: «شببخیر» و هیچ نشانی مبنی بر اینکه چیزی اشتباه است وجود نداشت.
به گزارش زیسان؛ اما یک دقیقه و ۴۳ ثانیه بعد... هواپیما از صفحه رادار ناپدید میشود. از آن لحظه تا امروز هواپیمای ۳۷۰ از بزرگترین رازهای آسمان است. چه بلایی بر سر آن آمد؟
ناپدید شدن پرواز شماره MH۳۷۰ هواپیمایی مالزی حدود ۱۰ سال پیش، هنوز یک معمای بیپاسخ است. این پرواز از مبدا کوالالامپور به مقصد پکن در تاریخ ۸ مارس ۲۰۱۴ به همراه ۲۳۹ مسافر انجام شد و گم شد! با وجود جستوجوهای فراوان هواپیمای سانحه دیده پیدا نشد. خیلی عجیب است؛ چطور یک هواپیما در قرن ۲۱ میتواند ناپدید شود؟!
هواپیما از نوع بوئینگ ۷۷۷ بود که سوخت کافی برای ۷ ساعت و ۳۱ دقیقه پرواز را داشت. خود هواپیما ۱۱ ساله بود و هیچ رویداد قبلی مربوط به مسائل مکانیکی درباره آن گزارش نشده بود. پرواز توسط دو خلبان و خدمه ۱۰ نفره، اداره میشد که همه آنها شهروندان مالزی بود.
خلبان احمد شاه، ۵۳ ساله بود. یک کارمند قدیمی که در سال ۱۹۸۱ به خطوط هوایی مالزی ملحق شده بود و بیش از ۱۸ هزار ساعت پرواز را تجربه کرده بود. دستیار او فارق عبدالمجید ۲۷ ساله بود که به مدت هفت سال با شرکت بوده و ۱۷۰۰ ساعت تجربه پرواز داشت. علاوه بر این دو خلبان، ۱۰ عضو دیگر خدمه و ۲۲۷ مسافر در این پرواز قرار داشتند. ۱۵۳ شهروند چینی، ۵۰ مالزیایی، ۷ اندونزی، ۶ استرالیایی، ۵ هندی، ۴ فرانسوی، ۳ آمریکایی، ۲ کانادایی، ۲ ایرانی، ۲ نیوزیلندی، ۲ اکراینی، ۱ هلندی، ۱ روسی و ۱ تایوانی در هواپیما بودند.
پرواز ۳۷۰ از باند فرودگاهی در کوالالامپور در ساعت ۱۲:۴۲ صبح، کمی دیرتر از برنامهریزی از فرودگاه خارج شد و توسط کنترل ترافیک هوایی اجازه رفتن به ارتفاع ۵.۵ کیلومتری را گرفت. تجزیه و تحلیل صدا تایید کرده است که خلبان اول قبل از آغاز پرواز به صورت قاطع با کنترل ترافیک هوایی ارتباط برقرار کرده و کاپیتان پس از بلند شدن هواپیما، همچنان با آنها در ارتباط بوده است.
پرواز در ابتدا به صورت معمول ادامه مییابد، اما در ساعت ۱:۰۶ دقیقه صبح، هواپیما آخرین گزارش خودکار موقعیت و آخرین تماس را ارسال کرد. آخرین تماس کلامی با کسی در پرواز فقط چند لحظه بعد، در ساعت ۱:۱۹ بعدازظهر رخ داد. فقط ۳۷ دقیقه پس از آنکه هواپیما از زمین برخواست، در آن زمان رادار کوالالامپور به کابین پروازی گفت که هواپیما وارد فضای هوایی ویتنام شد و تمام.
هواپیما در حال گذر از خلیج تایلند در مسیر برنامهریزی شده بود که همهچیز شروع به عجیبشدن میکند. فقط سه دقیقه پس از برقراری تماس نهاییِ کلامی با جهان خارج در ساعت ۱:۲۱ دقیقه صبح، پرواز ۳۷۰ ناگهان از روی صفحه نمایش رادار در کوالالامپور و ویتنام ناپدید شد.
در این ناحیه هیچ طوفانی وجود نداشت. یعنی به احتمال زیاد فرستنده به صورت دستی توسط کسی غیرفعال شده باشد.
هر چند، رادارهای نظامی هنوز قادر به ردیابی پرواز پس از نقطه بودند، اما پس از مدتی، بنا به دلیلی هواپیما شروع به چرخش کرد، اما پس از آن ناگهان به سمت جنوب غربی راه افتاد. سپس پرواز ۳۷۰ به طور مستقیم به سمت شبه جزیره مالایا حرکت کرد و مدام ارتفاع خود را کم و زیاد میکرد.
در ساعت ۱:۵۲ دقیقه صبح، پرواز ۳۷۰ در گذر به سمت جنوب جزیره پنانگ دیده شد و سپس به سمت تنگه مالاکا رفت. میتوان با اطمینان گفت که آخرین مکانی که رد هواپیمای MH۳۷۰ را میتوانستند دنبال کنند، در این قسمت از اقیانوس هند و در ساعتِ ۲:۲۲ دقیقه بود، چون در محدوده رادار نظامی مالزی قرار داشت. با وجود اینکه هواپیما در رادار ناپدید شده بود، اما پرواز هنوز ارتباطات ماهوارهای برقرار میکرد.
بر اساس تجزیهوتحلیل دادههای ماهواره ای، هواپیمای MH۳۷۰ پیش از آنکه یکبار دیگر تغییر مسیری عجیب بدهد و به پرواز بیش از ۵ ساعت در این راه ادامه دهد، یک برقراری ارتباط داشته. سیستم ارتباط ماهوارهای به درخواستهای موقعیت ساعتی پاسخ داده و یک تماس تلفنی در ۲:۳۹ دقیقه صبح با کابین خلبان برقرار شده است. تماسی که کسی آنرا جواب نداد. بیش از ۴ ساعت بعد در سال ۷:۱۳ دقیقه صبح، یک تماس تلفنی دیگر با کابین خلبان برقرار شد که اینبار هم زنگ خورد و، اما بدون پاسخ ماند.
در ۷:۲۴ دقیقه صبح در حالیکه هواپیما هنوز در جایی بالای اقیانوس هند در حال پرواز بود، برنامه پرواز یک ساعت از فرود برنامهریزی شده در پکن عقب بود.
دولت مالزی اعلام کرد که آنها ارتباط با هواپیما را از دست دادهاند و عملیات جستجو و نجات آغاز شده است. آنها نمیدانستند که پرواز MH۳۷۰ هنوز هم در حال پرواز بود! آخرین ارتباط دریافت شده از این هواپیما در ساعت ۸:۱۹ دقیقه صبح اتفاق افتاد. این یک درخواست لاگین از پرواز به شرکت inmarsat بود که تنها به دو دلیل میتوانست اتفاق بیفتد: ۱. از دست رفتن برق ۲. ایراد نرمافزاری هواپیما در این زمان، ۷ ساعت و ۳۸ دقیقه پرواز کرده بود و از آنجایی که تنها برای پنجونیم ساعت برنامهریزی شده بود، احتمالا سوخت هواپیما از این نقطه به بعد تمام شده است. با اینحال شرکت inmarsat یک درخواست وضعیت دیگر را در ساعت ۹:۱۵ دقیقه صبح ارسال کرد، اما در این زمان نهایتا بدون جواب ماند.
بر اساس این واقعیت احتمالا هواپیما بین ساعتهای ۸:۱۹ دقیقه و ۹:۱۵ دقیقه سقوط کرده باشد. اما هنوز معلوم نیست که این دقیقا کجا اتفاق افتاده است.
جسنجو برای هواپیما و ۲۳۹ نفر مسافر آن، تقریبا بلافاصله شروع شد. جستجو ابتدا در جنوب شرقی آسیا آغاز شد. چرا که در ابتدا بر این باور بودند که هواپیما در این منطقه سقوط کرده است. اما با توجه به اطلاعات بیشتر در مورد مسیر واقعی پرواز، جستجو به اقیانوس هند تغییر یافت. بین ۱۸ مارس تا ۱۹ آپریل، ۱۹ فروند کشتی و ۳۴۵ پرواز و مساحتی بیش از ۴.۵ میلیون کیلومتر مربع را جستجو کردند که بزرگتر از کل کشور هند است، ولی چیزی پیدا نکردند.
جستجوی عمق یاب نیز در حدود ۱۸۰۰ کیلومتری غرب استرالیا انجام شد، اما چیزی پیدا نشد. در واقع هیچ چیز تا یک سال پس از ناپدید شدن هواپیما کشف نشد.
یکسال بعد، در جولای ۲۰۱۵ یک قطعه از هواپیما در ساحل رئونیون، ۴ هزار کیلومتر در غرب منطقه جستجوی اصلی کشف شد. این قطعه یک فلاپر روی بال بود و تایید شد که از MH۳۷۰ آمده است. تجزیه و تحلیل آن نشان داد در هنگام سقوط، فلاپر هواپیما باز نشده است که به طور ترسناکی از این نظریه حمایت میکند که هواپیما به صورت شیرجه عمودی در اقیانوس سقوط کرده است. بعدا چند قطعه دیگر نیز در سواحل شرق آفریقا کشف شد.
در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۷ تقریبا ۳ سال پس از ناپدید شدن هواپیما، جستجوهای رسمی، پس از ناامیدی از کشف کردن آن، به حالت تعلیق درآمد. این جستجو عمدتا توسط دولتهای مالزی، استرالیا و هند انجام شد و گرانترین جستجو در تاریخ هواپیمای با هزینه ۱۵۵ میلیون دلار بود.
گزارش رسمی از جستجو ادعا کرد که محل سقوط را به ۲۵ هزار کلیومتر مربع مساحت در اقیانوس در غرب استرالیا رسانده.
در ژانویه ۲۰۱۸ یک شرکت خصوصی ایالاتمتحده به نام اقیانوس بینهایت اعلام کرد که قصد دارد جستوجوی این هواپیما را در منطقههای مرتبط شروع کند. اما حتی این شرکت هم در مارس ۲۰۱۸ اعلام کرد که پس از جستجو در منطقهای با وسعت ۳۳ هزار کیلومتر مربع چیزی پیدا نکرده است.
پس از گذشت سالها جستوجو و یافتن جوابهای ناچیز، گمانهزنیهایی در مورد MH۳۷۰ شروع شد. چراکه مسیر کلی پرواز و جایی که سقوط کرده کاملا مشخص است، اما نمیدانیم چرا این اتفاق افتاده است. چه گمانهزنیهایی وجود دارد؟
با وجود اینکه به نظر میرسد احتمالا کسی در میانِ خدمه پرواز مسئول این اتفاق باشد، هنوز شواهد قطعی برای اینکه چنین چیزی را ثابت کند، وجود ندارد.
در این میان چندین نظریه عجیبوغریب نیز وجود دارد؛ مانند اینکه هواپیما به یک سیاه چاله کشیده شده و یا توسط موجودات فضایی ربوده شده است!
نظریه دیگری وجود دارد که میگوید احتمالا هواپیما میان راه توسط توسط مجرمان اینترنتی که به کنترلهای پرواز دست پیدا کرده بودهاند ربوده شده باشد. اما بوئینگ این ایده را غیرممکن میداند.
تئوری نهایی تئوری آتش گرفتن هواپیماست. این احتمال وجود دارد که آتش جایی در هواپیما در مسیر پکن آغاز شده باشد. این نظریه میگوید که آنها تصمیم گرفتهاند به عقب برگردند و قصد داشتنهاند تا یک فرود اضطراری را در نزدیکترین فرودگاه مناسب در شمال مالزی انجام دهند که موفق نشدهاند.
فکر میکنید کدام نظریه درست است؟ از نظر بسیاری از تحلیلگران هر کدام از این تئوریها آنقدر ایراد دارند که آنها را تئوریهایی مشکوک کردهاند.
اگر نیافتن پاسخ برای شما ناامید کننده است، تصور کنید که برای خانودهها و دوستان افرادی که در پرواز بودند چقدر باید ناامیدکننده و سخت باشد.
MH۳۷۰ بزرگترین معمای حمل و نقل هوایی باقیمانده است و تا زمانی که هواپیما را کشف نکنیم، احتمالا هیچ پاسخی نیز نخواهیم یافت. شاید کسی در جهان دقیقا بداند که چه اتفاقی در MH۳۷۰ افتاده و شاید هم به معنای واقعی کلمه هیچ کس در جهان نداند که چه اتفاقی برای این پرواز افتاده است.